تضاد عُجب با عقل


تضاد عُجب با عقل
امیرالمؤمنین على علیه السلام:
« عُجْبُ الْمَرْءِ بِنَفْسِهِ أَحَدُ حُسَّادِ عَقْلِهِ » (نهج البلاغه حکمت212 )
« خودپسندیِ انسان یکی از حسودانِ عقل است »



توضیح قطره ای:
امام(علیه السلام) در این گفتار حکیمانه به یکى از آثار سوء خودپسندى اشاره کرده، مى فرماید: «خودپسندىِ انسان یکى از حسودان عقل اوست».
مى دانیم حسود کسى است که به نعمت هایى که به انسان رسیده رِشک می ورزد و آرزوی نابودی آن را دارد و همین امر سبب مى شود به دشمنى با او برخیزد و هر کارى از دستش ساخته است، در این راه انجام دهد: چهره او را در جامعه نازیبا نشان دهد، عیوب او را فاش سازد، افراد را از طریق شایعه پراکنى از وى دور کند، حتى به خانواده و فرزندان او دشمنى ورزد، تلاش می کند کسب و کار و مقام او را از وى بگیرد و اگر نتواند در مسیر آن مانع تراشى کند.
آفت خودپسندی:
1- قدرت عقل را از انسان مى گیرد، 2- او را به خطا مى افکند، 3- عیب انسان را ظاهر مى سازد،   4- مردم را از او متنفر مى کند، 5- خانواده او را گرفتار مشکلات مى کند، 6- جاه و مقام او را متزلزل مى سازد؛ 7- و گاه اموال و ثروت او را از دستش مى گیرد،

در قرآن مجید مى خوانیم: «أَفَمَنْ زُیِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ فَرَآهُ حَسَناً فَإِنَّ اللهَ یُضِلُّ مَنْ یَشَاءُ وَیَهْدِى مَنْ یَشَاءُ» (فاطر/8) «آیا کسى که عمل بدش براى او آراسته شده و آن را خوب و زیبا مى بیند (همانند کسى است که واقع را آنچنان که هست مى یابد)؟! خداوند هر کس را بخواهد (و مستحق بداند) گمراه مى سازد و هر کس را بخواهد هدایت مى کند».
امام علیه السلام فرموده اند: «الإعْجابُ ضِدُّ الصَّوابِ وَآفَةُ الاْلْبابِ» (تحف العقول ص74) «خودپسندى ضد واقع بینى است وآفتى است براى عقل ها».


asereshteh@