حــافـظ آبــــرو
امیرالمؤمنین على علیه السلام:
« الْجُودُ حَارِسُ الْأَعْرَاضِ» (نهج البلاغه حکمت 211 )
«بخشندگى، نگاهدارنده آبروست»
توضیح قطره ای:
امام(علیهالسلام) در این مجموعه (حکمت211) اندرزهاى که هر کدام از آن ها گوهر پرارزشى است، به بخشهاى مهمى از فضایل اخلاقى اشاره فرموده است؛ همان فضایلى که دنیا و آخرت انسان را آباد مىکند و جامعه بشرى را از گرفتار شدن در امواج بلا حفظ مىنماید.
روشن است که بسیارى از مردم به علّت حسد یا تنگ نظرى، در مقام عیب جویى بر مىآیند و به بهانههاى مختلف آبروى اشخاص را بر باد مىدهند؛ ولى هنگامى که انسان دستش به جود و بخشش باز باشد، عیب جویان ساکت مىشوند و حاسدان خاموش مىگردند.
مرحوم «شوشترى» در شرح نهجالبلاغه خود در اینجا دو جمله جالب از بعضى از اندیشمندان نقل کرده است در یک مورد چنین آورده: «کَفى بِالْبَخِیلِ عاراً أنّ اسْمَهُ لَمْ یَقَعْ فی حَمْد قَطُّ وَکَفى بِالْجَوادِ مَجْداً أنّ اسْمَهُ لَمْ یَقَعْ فی ذَمّ قَطُّ» «این عار و ننگ براى بخیل کافى است که هرگز هیچ کس او را نمىستاید و این مجد و بزرگوارى براى سخاوتمند کافى است که هرگز نام او در مذمتى واقع نمىشود».
در موردى دیگر از اندیشمندى نقل مىکند که مىگفت: «لا أرُدُّ سائِلاً إمّا هُوَ کَریمٌ اَسُّدُ خَلَّتَهُ اَوْ لَئیمٌ أشْتَری عِرْضی مِنْهُ» «من هیچ درخواست کنندهاى را رد نمىکنم؛ یا آدم خوب و نیازمندى است که نیازمندىاش را برطرف کردهام و یا انسان لئیم و پستى است که آبرویم را به این وسیله حفظ کردهام». (بهجالصباعة ج14 ص505).