پرهیز از ثروت اندوزى
امیرالمؤمنین على علیهالسلام:
« یَا ابْنَ آدَمَ مَا کَسَبْتَ فَوْقَ قُوتِکَ، فَأَنْتَ فِیهِ خَازِنٌ لِغَیْرِکَ » (نهجالبلاغه ح192)
« اى فرزند آدم هر چه بیش از مقدار خوراک خود به دست آورى (و آن را ذخیره کنى) خزانه دار دیگران در آن خواهى بود »
توضیح قطرهای:
امام علیهالسلام در این کلام کوتاه و بسیار پرمعنا اشاره مىکند به مذمت ثروتاندوزی، به نوعی که انسان به خزانهداری برای دیگران تبدیل میشود.
غالب مردم حد و اندازهاى براى به دست آوردن مال و ثروت قائل نیستند و معتقدند هر چه بیشتر بهتر؛ اما هنگامى که دقت بیشتری مىکنیم مىبینیم بهره ما از اموالمان همان است که مصرف مىکنیم؛ و بقیه را ذخیره مىکنند، پیوسته در حفظ آن کوشش و از آن پاسدارى مىکنند تا سرانجام به فرزندان و دامادها و سایر بستگان خود بسپارند و با دنیایى از حسرت، چشم از آنها بپوشند و با یک کفن بسیار کم ارزش وارد سراى دیگر شوند.
امیرمؤمنان(علیه السلام)شکایت کرد، امام(علیه السلام) فرمود:
«اعْلَمْ أنَّ کُلُّ شَىْء تُصیبُهُ مِنَ الدُّنْیا فَوْقَ قُوتِکَ فَإنَّما أنْتَ فیهِ خازِنٌ لِغَیْرِکَ»
(بحارالانوار ج70 ص90)
«بدان آنچه را از دنیا بیش از مقدار هزینه خود به دست مىآورى، خزانهدار دیگران در آن خواهى بود».
این نکته شایان توجه است که مقصود امام(علیه السلام) از این سخن آن نیست که انسان تنها به اندازه تحصیل قُوت خود تلاش و فعالیت اقتصادى داشته باشد بلکه به عکس، طبق دستورات اسلام باید از طرق صحیح بسیار تلاش کرد ولى اموالى را که جمعآورى مىکند، اضافه آن را در راه خدا و کارهاى خیر و خدمت به بندگانش صرف کند، نه این که آنها را ذخیره کرده و براى وارثان بگذارد و خودش هیچ بهرهاى معنوى از آن نبرد.