متظاهران به دین
امیرالمؤمنین على علیه السلام:
« یَقُولُ فِی الدُّنْیَا بِقَوْلِ الزَّاهِدِینَ- وَ یَعْمَلُ فِیهَا بِعَمَلِ الرَّاغِبِینَ» (نهج البلاغه حکمت 150)
« در دنیا چونان زاهدان، سخن مىگوید، اما در رفتار همانند دنیا پرستان است»
توضیح قطره ای:
امام علیهالسلام در این سخن اشاره دارد به اینکه، میان سخن و عمل دربارة تجملات و جاذبههای دنیا و رغبت در آن تناقض نباشد؛ آنگونه که ریاکاران و متظاهران به دین و خالی از دیانت و پاکی از آن سخن میگویند.
خدای سبحان میفرماید:
«یَاأَیُّهَا الَّذِینَ آَمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لَاتَفْعَلُونَ* کَبُرَ مَقْتًا عِندَاللَّهِ أَن تَقُولُوا مَا لَاتَفْعَلُونَ» (الصف/2و3)
« اى کسانى که ایمان آوردهاید! چرا سخنى مىگویید که عمل نمىکنید؟! * نزد خدا بسیار موجب خشم است که سخنى بگویید که عمل نمىکنید!».
خداى سبحان از همه اعمال انسان بیش از همه از این عملش سخت به خشم مىآید که چیزى را بگوید که بدان عمل نمىکند، چون این خود از نشانههاى نفاق است. البته باید توجه داشت این که انسان چیزى را بگوید که بدان عمل نمى کند، غیر از آن است که عمل نکند به آنچه که گفته است، (گاهى ممکن است که انسان موفق نشود بدانچه قبلا گفته عمل کند، و یا رسما خلف وعده مىکند، و گاه مىشود که از اول که وعده مىدهد، بناى عمل نکردن به آن را دارد، قسم دوم نفاق است نه اولى) چون قسم اول ناشى از ضعف اراده و سستى همت است و اگر دیدیم کسى وعده مىدهد ولى در مقام عمل سست مىشود، و خلف وعده مىکند، مىفهمیم که انسانی سست عنصر و ضعیف الاراده است، و از چنین انسانى امید خیر و سعادت نمىرود. (تفسیر المیزان)
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:
«لا تَکونَنَّ مِمَّن یَهدِی النّاسَ إلَى الخَیرِ ویَأمُرُهُم بِالخَیرِ وهُوَ غافِلٌ عَنهُ» (مکارم الأخلاق/ ج2 ص 360)
«از کسانى نباش که مردم را به نیکى هدایت مىکنند و آنان را به نیکى فرمان مىدهند ، امّا خود، از آن غافلاند»