ساده زیستی مؤمنانه و آگاهانه
امیرالمؤمنین على علیه السلام:
« مَنْ أَحَبَّنَا أَهْلَ الْبَیْتِ فَلْیَسْتَعِدَّ لِلْفَقْرِ جِلْبَاباً» (نهج البلاغه حکمت 112)
« هر کس ما اهل بیت پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم را دوست بدارد، پس باید فقر را چونان لباس رویین بپذیرد»
توضیح قطره ای:
امام علیهالسلام در این سخن حیکمانه، پیروان خویش را به ساده زیستی مؤمنانه و آگاهانه سفارش میکند.
«جلباب» به لباسى مىگویند که تمام بدن یا قسمت عمدة آن را بپوشاند؛ چادر یا مانند آن.
در این که چه رابطهاى میان محبت اهل بیت و پوشش فقر است، تفسیرهاى مختلفى شده که از میان همه آنها سه تفسیر زیر از همه مناسبتر است:
1- به مقتضاى «اَلْبَلاءُ لِلْوِلاءِ»؛ بلاها به سراغ دوستان خدا مىروند و همچین به مقتضاى حدیث امام صادق علیهالسلام: «إنَّ أشَدَّ النّاسِ بَلاءً اَلاْنْبیاءُ ثُمَّ الَّذینَ یَلَوْنَهُمْ ثُمَّ الاْمْثَلُ فَالاْمْثَلُ» (کافی ج2 ص252) «گرفتارىها و مشکلات بیش از همه دامان پیامبران را مىگیرد سپس کسانى که به دنبال آنها هستند سپس نیکان یکى پس از دیگرى»
افرادى که به امام علیهالسلام - که مجموعهاى از فضایل انسانى و برکات معنوى و الهى است- عشق بورزند در صف اولیا قرار مىگیرند و به حکم این که مقربترند جام بلا بیشترشان مىدهند که هم آزمونى است براى آنان و هم وسیلهاى است براى ترفیع درجاتشان.
2- کسانى که به امام عشق مى ورزند یا حب به اهل بیت دارند باید فقر به معناى سادگى زندگى را پیشه کنند؛ همان فقرى که پیغمبر اکرم درباره آن مىفرمود: «اَلْفَقْرُ فَخْرى وَ بِهِ أفْتَخِرُ عَلى سایِرِ الاْنْبِیاءِ» (بحارالانوار ج69 ص32) «فقر مایه افتخار من است و با آن بر سایر پیامبران افتخار مىکنم» این تعبیر اگر به معناى فقر «فقر الى الله» نباشد به معناى ساده زیستن و قانع به زندگى خالى از هرگونه زرق و برق و تجمل بودن است. پیروان این مکتب نیز مانند پیشوایانشان باید به چنین زندگىاى قانع باشند.
3- دشمنان اهل بیت به ویژه بنى امیه و پس از آنها بنى عباس در صدد بودند که هر کس را پیرو این مکتب و عاشق این پیشوایان ببینند از هر نظر در فشار قرار دهند تا آنجا که حتى از نظر معیشت نیز در تنگنا واقع شوند.
از این گذشته ولاى اهل بیت همان ولاى حق است و طرفدار حق در هر عصر و زمان مورد تهاجم طرفداران باطل که عِده و عُده آنها غالبا کم نیست واقع مىشود.
تاریخ اسلام نیز نشان مىدهد کسانى که طرفدار پیغمبر اکرم یا پیشوایان معصومین علیهمالسلام مىشدند از طرف دشمنان در فشار شدید قرار مىگرفتند داستان شعب ابى طالب و ابىذر و مشکلاتى که معاویه و عثمان براى او فراهم کردند تا آنجا که مظلومانه در بیابان محروم «ربذه» در شدیدترین فقر جان به جان آفرین سپرد، نمونهاى از این دست است.