انسـانِ اســیر
امیرالمؤمنین على علیهالسلام:
« اَلطَّمَعُ رِقٌّ مُؤَبَّدٌ » (نهجالبلاغه ح180)
« طمع، بردگى جاویدان است.»
توضیح قطرهای:
امام علیهالسلام در این سخن حیکمانه، به دلبستگی و طمع انسان به مادیات و اسارت ابدی اشاره دارند.
حقیقت طمع، علاقه شدید به امور مادى است که در دست دیگران است و شخص طماع براى رسیدن به آن هر گونه خضوع و ذلت را مىپذیرد و به همین دلیل همچون بردهاى است در برابر کسى که طمع از او دارد و طماع غالباً این صفت رذیله را با خود حفظ مىکند از همین رو امام علیهالسلام آن را نوعى بردگى ابدى شمرده است.
افراد طمعکار انسانهاى ضعیف، زبون، دون همت و فاقد شخصیتاند و چون اعتماد به نفس ندارند سعى مىکنند از طریق وابستگى به دیگران به مقصود خود برسند.
امام باقر علیهالسلام فرمود:
«بِئْسَ الْعَبْدُ عَبْدٌ لَهُ طَمَعٌ یَقُودُهُ وَبِئْسَ الْعَبْدُ عَبْدُ لَهُ رَغْبَةٌ تُذِلُّهُ» (کافی ج2 ص320)
«چه بد انسانى است آن کس که طمعى دارد که وى را به هر سو مى کشاند و چه بد انسانى است کسى که علاقه به چیزى دارد که سبب ذلت او مىشود».
امام سجاد علیهالسلام مىفرماید:
«رَأَیْتُ الْخَیْرَ کُلَّهُ قَدِ اجْتَمَعَ فی قَطْعِ الطَّمَعِ عَمّا فی أیْدِى النَّاسِ» (کافی ج2 ص146)
«تمام خوبى ها را در قطع امید از آنچه در دست مردم است دیدم».
شخص طماع در واقع نه اعتمادى به خدا دارد و نه ایمان درستى به رزّاقیت او به همین دلیل دست نیاز به سوى دیگران دراز مىکند.