شرط خدمت به مردم
امیرالمؤمنین على علیهالسلام:
« لَا یَسْتَقِیمُ قَضَاءُ الْحَوَائِجِ إِلَّا بِثَلَاثٍ؛ بِاسْتِصْغَارِهَا لِتَعْظُمَ وَ بِاسْتِکْتَامِهَا لِتَظْهَرَ ؛ وَ بِتَعْجِیلِهَا لِتَهْنُؤَ » (نهجالبلاغه ح101)
« برآوردن نیازهاى مردم پایدار نیست؛ مگر به سه چیز، کوچک شمردن آن تا خود بزرگ نماید، پنهان داشتن آن تا خود آشکار شود و شتاب در بر آوردن آن، تا گوارا باشد.»
توضیح قطرهای:
امام علیهالسلام در این سخن، شرط کمال تأمین نیاز مردم را در سه چیز خلاصه کرده است و میدانیم که تامین مطالبات و حل مشکلات مردم، از مهمترین مستحبات و بهترین طاعات محسوب میشود که امام علی علیهالسلام در این فراز به آن اشاره کرده است.
در حدیثی از امام صادق علیهالسلام در این رابطه میخوانیم:
«مَن سَعَی فِی حَاجَه أَخِیهِ المُسلِمِ طَلَبَ وَجهِ اللهِ کَتَبَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ أَلفَ أَلفِ حَسَنَه یَغفِرُ فِیهَا لِأَقَارِبِهِ وَ جِیرَانِهِ وَ إِخوَانِهِ وَ مَعَارِفِهِ» (کافی، ج1، ص197، ح6)
«کسی که برای برآوردن حاجت برادر مسلمانش تلاش و کوشش کند برای جلب رضای پروردگار، خداوند متعال هزار هزار حسنه در نامه اعمال او مینویسد و حتی به سبب آن بستگان و همسایگان و برادران دینی و آشنایانش مشمول غفران الهی میشوند.»
شرایط خدمت به مردم:
1- کوچک شمردن: افراد بسیاری هستند که وقتی درخواست نیازمندی رو اجابت میکنند آن عمل را بزرگ میشمارند و همه جا فریاد میزنند تا همه خبردار شوند که کاری انجام داده، اینگونه رفع نیاز دیگران ارزشی ندارد، انجام خواستههای مردم زمانی ارزش دارد که انسان آن عمل را کوچک بشمارد و این نشانه بزرگی شخص است.
2- پنهان داشتن: تأمین نیاز حاجتمندان زمانی ارزش دارد که پنهانی انجام شود تا آبروی تقاضاکننده نزد همه محفوظ بماند.
3- سرعت در عمل: شتاب در تأمین نیاز دیگران یکی از ارزشمندترین کارهایی است که حضرت به آن اشاره دارند.