اصول سیاست خارجی اسلام 2

وطن جهانی اسلام


(دارالاسلام یا دارالعدل)

منظور از دارالاسلام (خانه اسلام) مناطقی است که متعلق به مسلمانان است، قوانین و دستورات دینی، سیاسی، اقتصادی، اخلاقی و تربیتی اسلام در آن رعایت می‌شود و یا این‌که اکثر ساکنان آن مسلمانند اما با توجه به این‌که روابط سیاسی دولت اسلامی با ممالک دیگر ناگزیر از قوانین و قواعد حاکم بر سیاست خارجی تاثیر می­پذیرد. و با توجه به تعاریفی که دیگر کشورهای غیر اسلامی از منطقه جغرافیای سیاسی و میهن و وطن ارائه کرده‌اند؛ برای ادامه حیات سیاسی در جهان کنونی باید پذیرفت که تعیین منطقه جغرافیایی برای حفظ ارزش‌های دینی و بخصوص برای حفاظت از سیاست اسلامی و هم‌چنین برای حفظ کیان و ممالک اسلامی – بنابر تعریفی که آن‌ها ارائه داده‌اند – ضروری و لازم است.

و ما در این شرایط نمی‌توانیم در سیاست‌های آشکار خود به دنبال «وطن جهانی اسلام» برای انسان باشیم، زیرا موجب خصومت بیشتر دیگر کشورها علیه دولت اسلامی شده و دولت اسلامی را از هدف مهم­تری که برای آن تشکیل شده است باز می‌دارد، لذا وجود وطن و میهن اسلامی ضرورتی است برای تشکیل دولت اسلامی و پیگیری اهداف خود براساس فرامین دینی.

با مقدمه‌ای که گذشت، می­توان دارالاسلام «وطن جهانی اسلام» را منطقه دولت اسلامی در حوزه جغرافیایی خاص دانست، که حفاظت و پاسداری از مرزهای این حوزة خاص بر اساس فقه اسلامی واجب کفایی است.

البته لازم است این مطلب را بدانیم که منطقه جغرافیایی اسلام در شرایط کنونی به دو گونه قابل تعریف است، یکی حوزه جغرافیایی اعتقادات اسلامی که براساس متون فقهی همه کره خاکی را شامل می‌شود یعنی از آنجا که مربوط به اندیشه است، حد و مرز نمی‌شناسد. حوزه دیگر جغرافیایی سرزمینی ممالک اسلامی است که قطعاً دارای حد و مرزهای مشخص است. در فرهنگ سیاسی اسلام حفاظت از هر دو لازم و ضروری است، که در متون فقهی با عنوان جهاد از آن یاد شده و برای آن احکام و قوانینی وضع گردیده است. در روایات اسلامی نیز برای آن اهمیت بسیار زیادی قائل شده‌اند تا جایی که برای حفاظت از این مرزها می‌توان جان داد و خود را فدا کرد و جان باختگان این حوزه را «شهید» گفته‌اند که در نزد خدای خویش ارزش و جایگاه بس ویژه‌ای دارند.

در اندیشه سیاسی اسلام یکی از اصول اساسی سیاست خارجی، حفاظت از دارالاسلام بوده که دوام و بقاء دولت اسلامی به آن بستگی دارد. که در روابط بین‌المللی امروز نیز رایج است.

نتیجه بحث: حدود قلمرو وطن اسلامی، (دارالاسلام) از نظر نفوذ سیاسی، کلیه متصرفات دولت اسلامی و مناطقی که مسلمین در تملک آن استقلال دارند، از هرگونه نفوذ سیاسی بیگانگان بیرون است را شامل می‌شود و دولت اسلامی حفظ و حراست آن را در مقابل مداخله و تجاوزات خارجی به عهده دارد. و حدود متصرفات ارضی با وسایل مصنوعی یا طبیعی مشخص می‌گردد. 1

 

رونوشت:

1-  عباس‌علی عمید زنجانی، فقه سیاسی، ج3، ص229.