الف : اصول سیاست داخلی در اسلام (2)

2. امر به معروف و نهی از منکر

یکی از اصول سیاست داخلی اسلام، اصل امر به معروف و نهی از منکر است. بر اساس این اصل، دولت اسلامی موظف است که مردم را به مصالح و دینداری رهنمون شود و از هرگونه انحراف اجتماعی که باعث ایجاد فساد در جامعه شود، جلوگیری کند. امر به معروف و نهی از منکر در اسلام ارزش والایی دارد و از اموری است که صحت و سلامت جامعه به آن بستگی دارد و تمام روابط و مسائل اجتماعی و سیاسی درون امت اسلامی بر اساس آن حلّ و فصل می‌شود.

در اندیشه سیاسی اسلام روابط بین مردم و دولت بر این اصل استوار است.

شکل تشریع امر به معروف و نهی از منکر در قرآن تدریجی بوده و این بیانگر اهمیت آن است. زیرا مسأله پراهمیت و پذیرش آن برای مردم سنگین است و لذا خداوند آن را گام به گام اعلام داشته و جدایی آن از سیاست اسلامی و مدنیت و اجتماع غیرممکن است.

اسلام بر اساس تکلیف اجتماعی و سیاسی امر به معروف و نهی از منکر، همه مسلمانان را ناظر بر اعمال هم قرار داده است. این نظارت عمومی و همگانی، بدون در نظر گرفتن پُست و مقام و موقعیت اجتماعی افراد است. وجود چنین اصلی در فرهنگ سیاسی اسلام، تأثیر فوق‌العاده‌ای در بافت سیاسی جامعه اسلامی دارد. با اجرای این اصل توسط همه افراد جامعه عناصر فاسد و مفسد از محیط جامعه دفع می‌شوند تا زمینه رشد عناصر سالم فراهم آید.

بنابراین، روابط سیاسی اجتماعی در درون امت اسلامی بر اساس امر به معروف و نهی از منکر تنظیم شده و در برگیرنده سه موضوع است:

الف) روابط مسلمانان با یکدیگر

ب) روابط مردم با رؤسا و دولت

ج) روابط دولت اسلامی با مردم